“Adolygiad 182!”
Mae'r Cynghorydd Polisi, Bethany Turner yn adrodd a sylwadau ar ymchwil diwydiant a gefnogir gan CLA Cymru, o wybodaeth a ddarperir gan 1,500 o reolwyr gosod gwyliau yng Nghymru.
Mae CLA Cymru wedi bod yn cefnogi ymgyrch dan arweiniad Cymdeithas Broffesiynol Hunanarlwywyr (PASC) gyda'r nod o gael Llywodraeth Cymru i adolygu'r polisi 182 diwrnod.
Mae'r polisi 182 diwrnod yn golygu bod rhaid gosod eiddo ar gyfer gwyliau am o leiaf 182 diwrnod y flwyddyn er mwyn bod yn gymwys ar gyfer ardrethi busnes. Bydd angen i'r rhai nad ydynt yn bodloni'r trothwy hwn dalu'r gyfradd dreth gyngor 'Premiwm Ail Gartref'. Gwyddom na fydd llawer o fusnesau twristiaeth yn gallu cyrraedd y trothwy, ac felly bydd yn ofynnol iddynt dalu'r Premiwm.
Canlyniadau Arolwg
Fel rhan o ymgyrch Adolygiad 182, trefnodd y PASC arolwg, sydd bellach wedi'i gwblhau gan fwy na 1500 o bobl, y mae 49.33% ohonynt wedi taro'r 182 diwrnod a osodwyd y llynedd. Fodd bynnag, roedd yn rhaid i 70% o'r ymatebwyr ostwng eu prisiau er mwyn cyflawni eu harchebion, sy'n gwneud rhedeg busnes hyfyw hyd yn oed yn fwy heriol.
Hyd yn oed yn fwy pryderus, dim ond 25% o'r ymatebwyr sy'n rhagweld cyrraedd y 182 diwrnod y flwyddyn nesaf.
Os na chaiff y rheol ei hadolygu, rydym yn disgwyl y bydd y polisi'n cael effaith ddinistriol ar y sector twristiaeth, sy'n hanfodol i economi gwledig Cymru. Mae 42% o ymatebwyr arolwg PASC yn ystyried rhoi eu heiddo ar y farchnad o ganlyniad i'r polisi. Os mai dim ond 25% o'r ymatebwyr sy'n cyrraedd y trothwy y flwyddyn nesaf, fel y rhagwelwyd, efallai y bydd mwy o bobl yn ystyried gwerthu a gadael y sector.
Eithriadau
Ar hyn o bryd, yr unig eithriad sy'n bodoli yw ar gyfer eiddo lle mae'r caniatâd cynllunio yn golygu y gellir eu defnyddio ar gyfer gosod gwyliau yn unig. Mae'r CLA wedi bod yn lobïo am roi mwy o eithriadau ar waith er mwyn sicrhau nad yw'r polisi yn gyrru busnesau allan o'r sector.
Dangosodd canlyniadau'r arolwg mai'r eithriadau a fyddai'n fwyaf buddiol fyddai ar gyfer eiddo sydd wedi bod yn masnachu fel gosod gwyliau wedi'u dodrefnu am bedair blynedd neu fwy, ac ar gyfer atodiadau neu adeiladau ar dir prif eiddo. Roedd cefnogaeth i ystod gyfan o eithriadau, a fyddai'n helpu i leihau effaith y polisi ar fusnesau twristiaeth.
Camau Nesaf
Bydd y CLA yn parhau i gefnogi ymgyrch Adolygiad 182, ac i lobïo Llywodraeth Cymru dros newid. Ym mis Rhagfyr 2022, gwnaethom ysgrifennu at y Gweinidog Cyllid i ddwyn ei sylw at y difrod y bydd y polisi hwn yn ei achosi.
Os oes gennych unrhyw gwestiynau am y rheol 182 diwrnod neu sut mae'n effeithio arnoch chi a'ch busnes, cysylltwch â thîm CLA Cymru a fydd yn hapus i helpu.