Rhaid i fargen fasnach Awstralia beidio ag anfantais i gynhyrchwyr bwyd
Yr ydym yn ymateb i'r datganiad heddiw gan Vaughan Gething AS, Gweinidog yr Economi Cymru, ynghylch Cytundeb Masnach Rydd Awstralia a wnaed gan Lywodraeth y DU
Dywed Cyfarwyddwr CLA Cymru, Nigel Hollett: -
“Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud yn glir iawn na ddylai unrhyw fargeinion masnach anfantais i gynhyrchwyr Cymru na pheryglu'r safonau ansawdd uchel sydd mor bwysig i ni yng Nghymru.
Mae bargen Awstralia yn dwysáu ac yn ymestyn yr ansicrwydd a grëwyd ar gyfer y sector gwledig, a gododd o drefniant Seland Newydd yn gynharach eleni. Mae masnach rhwng y DU ac Awstralia a Seland Newydd yn werth biliynau o bunnoedd ac mae'r bargeinion newydd yn golygu bod hyn ar fin tyfu.
Mae ffermwyr yng Nghymru yn aros yn y tywyllwch. Ni welir eto beth mae'r bargeinion yn ei olygu mewn gwirionedd i amaethyddiaeth, gan osod cynseiliau pryderus ar gyfer cytundebau masnach rydd eraill y gallwn eu taro gydag allforwyr bwyd mawr y mae gan lawer ohonynt safonau lles anifeiliaid ac amgylcheddol llawer is nag ydym ni.
Mae'r Llywodraeth wedi addo y bydd gwiriadau a balansau addas yn cael eu sefydlu er mwyn sicrhau bod defnyddwyr y DU yn cael sicrwydd bod yr holl gynhyrchion bwyd a werthir yma yn cydymffurfio â'r safonau y maent yn eu disgwyl — ac nad yw bwyd a gynhyrchir yng Nghymru yn cael ei dandorri gan gynhyrchion nad ydynt yn bodloni'r safonau hynny. Hyd yn hyn, mae'r sicrwydd hyn wedi methu â gwireddu.
Daw'r ymdeimlad cynyddol o ansicrwydd ar adeg pan nad yw ffermwyr Cymru yn aneglur sut y bydd eu busnesau'n cael eu cefnogi gan y Cynllun Ffermio Cynaliadwy newydd sydd i'w gyflwyno yn 2025. Mae angen i ffermwyr gynllunio eu lefelau stocio, mae penderfyniadau a gymerir nawr eisoes yn effeithio ar berfformiad busnesau wrth i ni drosglwyddo i'r cynllun newydd. Ar hyn o bryd, mwy o ymdeimlad o sicrwydd yw'r hyn sydd ei angen ar y sector ffermio a'r gymuned wledig gyfan.
Rydym yn annog Llywodraeth Cymru i barhau i ymgysylltu â Llywodraeth y DU, sy'n gyfrifol yn unig am gytundebau masnach i gefnogi ein sector ffermio.
Darllenwch ddatganiad Gweinidog Llywodraeth Cymru yma.