Blaenoriaethau Gwleidyddol ar gyfer y Senedd 2025

Gydag etholiadau'r Senedd yn agosáu yn 2026, eleni rydym yn gweithio i roi Cymru wledig wrth wraidd dadl wleidyddol, gan sicrhau bod polisïau'r llywodraeth yn cefnogi twf, arloesi, a ffyniant tymor hir.

Yn CLA Cymru, rydym wedi ymrwymo i hyrwyddo polisïau sy'n hybu gwydnwch ar draws economi wledig Cymru, ochr yn ochr â mynd i'r afael â blaenoriaethau allweddol aelodau. Mae ein hadroddiad Cynhyrchu Twf: Gweledigaeth ar gyfer yr Economi Wledig, a lansiwyd o'r CPG (Grŵp Trawsbleidiol) y llynedd, yn amlinellu 19 nod allweddol i ddatgloi potensial busnesau gwledig, o ffermio a thwristiaeth i ynni adnewyddadwy a seilwaith.

Cynllun Ffermio Cynaliadwy

Rhaid i Gynllun Ffermio Cynaliadwy (SFS) Llywodraeth Cymru gefnogi economi wledig sy'n ffynnu tra'n sicrhau cynaliadwyedd amgylcheddol. Rydym yn eirioli dros gynllun teg a hyfyw sy'n cydbwyso cynhyrchu bwyd â bioamrywiaeth, gan gynnig y sicrwydd ariannol sydd ei angen arnynt i ffermwyr fuddsoddi yn y dyfodol. Mae'r broses yn parhau eleni mewn mwy o fyrddau crwn gyda rhanddeiliaid, cyn cyllido ffurfiol a lansio'r cynllun ar ddiwedd 2025. Mae ein Cyfarwyddwr Victoria Bond, yn parhau i fod wrth wraidd y dadleuon sydd mewn chwarae, ochr yn ochr â rhanddeiliaid allweddol eraill.

Treth Etifeddiaeth (IHT)

Ochr yn ochr â'r tîm cenedlaethol, byddwn yn parhau i bwyso am ddull mwy realistig tuag at Dreth Etifeddiaeth, gan sicrhau nad yw busnesau cenedlaethau a ffermydd teuluol yn cael eu cosbi'n ormodol. Fe wnaethom amlinellu dadleuon allweddol i'r Dirprwy Brif Weinidog ddiwedd 2024 a byddwn yn parhau i bleidio ac enghreifftio dadleuon yn erbyn y polisi presennol gyda'n haelodau Seneddol Cymru.

Seilwaith — Cryfhau'r Grid Trydan

Mae angen buddsoddiad mewn seilwaith grid ar frys ar Gymru wledig er mwyn datgloi potensial llawn ynni adnewyddadwy. Heb welliannau, bydd tirfeddianwyr a busnesau yn cael trafferth cysylltu prosiectau newydd, gan atal ymdrechion i wneud Cymru'n arweinydd ym maes ynni gwyrdd. Mae ein Cyfarwyddwr Victoria Bond yn eistedd ar y Pwyllgor Llywodraeth Seilwaith sydd newydd ei ffurfio ac rydym yn gweithio'n barhaus gyda Thîm Ysgrifennydd y Cabinet Rebecca Evans ar faterion a chyfleoedd.

Twristiaeth: Cefnogi Economi Ymwelwyr Gwledig Cymru

Mae twristiaeth yn gonglfaen i'r economi wledig, gan ddarparu swyddi a buddsoddiad. Fodd bynnag, gallai newidiadau rheoleiddio diweddar - gan gynnwys ardollau twristiaeth posibl a'r rheol 182 diwrnod - gael canlyniadau negyddol anfwriadol. Rydym yn gwthio am bolisïau cymesur sy'n cefnogi busnesau twristiaeth wledig, yn hytrach na rhwystro.

Cynllunio: Galluogi Datblygu Cynaliadwy

Rhaid i ddiwygio cynllunio adlewyrchu anghenion busnesau a chymunedau gwledig. Rydym yn ymgyrchu dros system fwy hyblyg, ymatebol sy'n cefnogi arallgyfeirio ffermydd, tai gwledig, ac ehangu busnes. Mae hyn yn cynnwys symleiddio prosesau ar gyfer prosiectau ynni adnewyddadwy, seilwaith hanfodol, a datblygu economaidd. Rydym wedi cyfarfod â Chyfarwyddwr Cynllunio Llywodraeth Cymru ac wedi bod yn archwilio'r rhwystrau i newid a sut y gall CLA Cymru gefnogi cyflawni eu nodau.

Rhaglen Waterwise

Mae Cymru'n wynebu heriau cynyddol o ran rheoli dŵr. Datblygwyd ein rhaglen Waterwise i archwilio, addysgu ac eirioli goblygiadau ar gyfer defnydd tir a ffermio. Rydym yn sicrhau bod penderfyniadau polisi yn ymarferol, yn seiliedig ar dystiolaeth, ac yn ystyried anghenion tirfeddianwyr a diwydiannau gwledig. Yn ogystal ag arddangos enghreifftiau o reolaeth ac arferion gorau y gellid eu mabwysiadu ar sail ehangach. Rydym hefyd wedi tynnu sylw at rwystrau allweddol a byrocratiaeth draws-adrannol sy'n rhwystro cynnydd.

Cynnig Parc Cenedlaethol yng Ngogledd Cymru

Er bod parciau cenedlaethol yn dod â buddion cadwraeth, rydym yn ymgysylltu â llunwyr polisi i sicrhau nad yw unrhyw ddynodiad newydd yn gosod cyfyngiadau diangen ar berchnogion tir a busnesau. Mae dull cydweithredol yn hanfodol i sicrhau bod cymunedau lleol yn elwa o gynigion o'r fath.

SSSI

Rydym yn monitro'r broses ddynodi ar gyfer ardaloedd newydd Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig (SoDdGA), gan eirioli dros system sy'n cydnabod rôl rheolwyr tir wrth gynnal bioamrywiaeth tra'n caniatáu gweithgarwch economaidd cynaliadwy.

Wrth i ni agosáu at etholiadau Senedd 2026, rydym yn gweithio i osod materion gwledig wrth wraidd dadl wleidyddol. Byddwn yn ymgysylltu â phob plaid i sicrhau ymrwymiadau sy'n cefnogi twf economaidd gwledig, cynaliadwyedd amgylcheddol, a gwydnwch busnes.

Ein Hymrwymiad

Bydd CLA Cymru yn parhau i eirioli dros bolisïau sy'n cydbwyso ffyniant economaidd â chyfrifoldeb amgylcheddol. Drwy weithio'n agos gyda'r llywodraeth, rhanddeiliaid, a'n haelodau, rydym yn sicrhau bod Cymru wledig yn parhau i fod yn lle bywiog, arloesol a chynaliadwy i fyw a gweithio.