Beth mae cyllideb ddrafft Cymru 2025-26 yn ei olygu ar gyfer yr economi wledig
Cyflwynodd y Gweinidog Cyllid Mark Drakeford gyllideb ddrafft Llywodraeth Cymru ar gyfer 2025-26 yn y Senedd ddydd Mawrth, ond beth mae'n ei addo ar gyfer yr agenda wledig?
Cyflwynodd y Gweinidog Cyllid Mark Drakeford gyllideb ddrafft Llywodraeth Cymru ar gyfer 2025-26 yn y Senedd ddydd Mawrth, gan amlinellu mesurau i fynd i'r afael â heriau economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol Cymru. Ar gyfer yr economi wledig, croesawyd y cyhoeddiad fel cam tuag at ddarparu sefydlogrwydd i ffermwyr a chymunedau gwledig yng nghanol newidiadau parhaus mewn polisi amaethyddol a strwythurau ariannu.
Y gyllideb ddrafft ar gyfer materion gwledig ac amaethyddiaeth
Cyllid adrannol cynyddol:
- £36.35m ychwanegol mewn cyllid refeniw (cynnydd o 6.6%).
- £71.95m ychwanegol mewn cyllid cyfalaf (codiad o 31%).
- Mae cyfanswm y gyllideb adrannol bellach yn £482.5m, gan ddychwelyd i lefelau 2023 ar ôl gostyngiadau cynharach.
Cynllun Taliad Sylfaenol (BPS):
- Mae'r llywodraeth wedi ymrwymo i gynnal nenfwd y BPS ar £238m ar gyfer 2025.
- Nod y symudiad hwn yw darparu sefydlogrwydd ariannol i ffermwyr wrth iddynt drosglwyddo i'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy.
Buddsoddiad gwledig:
- Dyrannwyd £5.5m arall mewn cyllid adnoddau a £14m mewn cyllid cyfalaf ar gyfer mentrau datblygu gwledig ehangach.
Cymorth Cynllun Ffermio Cynaliadwy:
- Er bod manylion cyllid yn y dyfodol o dan y cynllun hwn yn parhau i fod dan graffu, mae Undeb Amaethwyr Cymru a rhanddeiliaid eraill yn pwysleisio'r angen i gyfateb neu ragori ar y cyllid hanesyddol a ddarperir drwy raglenni Ewropeaidd, a amcangyfrifir yn £337m y flwyddyn.
Croesawodd Victoria Bond, Cyfarwyddwr CLA Cymru, gefnogaeth y gyllideb ddrafft i gymunedau gwledig, gan nodi pwysigrwydd sefydlogrwydd yn ystod y cyfnod pontio hwn. Meddai:
Mae'r gyllideb ddrafft hon yn cynrychioli cam ymlaen i sicrhau dyfodol economi wledig Cymru. Gyda chadw'r nenfwd BPS a chynyddu cyllid cyfalaf, mae'n amlwg bod y llywodraeth yn cydnabod pwysigrwydd ffermydd teuluol, twristiaeth, a busnesau gwledig eraill. Fodd bynnag, rhaid i ni sicrhau bod y gyllideb derfynol yn cyfateb i raddfa'r uchelgais sydd ei hangen i ddatgloi potensial llawn ein hardaloedd gwledig. Byddwn yn parhau i ymgysylltu ag aelodau a rhai sy'n gwneud penderfyniadau i eirioli dros dwf cynaliadwy ar draws y sector.
Beth sydd nesaf ar gyfer y gyllideb ddrafft?
Mae bellach yn agored i graffu gan bwyllgorau'r Senedd a bydd yn cael rhagor o drafodaethau a diwygiadau. Disgwylir i'r gyllideb derfynol gael ei llofnodi ym mis Mawrth 2025, cyn y flwyddyn ariannol sy'n dechrau ym mis Ebrill.
Bydd meysydd ffocws allweddol CLA Cymru a rhanddeiliaid eraill yn ystod y cyfnod hwn yn cynnwys:
- Sicrhau digon o gyllid ar gyfer y Cynllun Ffermio Cynaliadwy i gynnal cydraddoldeb â lefelau cymorth hanesyddol yr UE.
- Eirioli dros fuddsoddiad parhaus mewn seilwaith gwledig a mentrau twf gwyrdd.
- Gweithio ar y cyd i fynd i'r afael ag unrhyw ddiffygion posibl mewn dyraniadau o gymharu â fframweithiau cyllido Ewropeaidd blaenorol.
Mae'r gyllideb ddrafft yn arwydd o gynnydd ar gyfer Cymru wledig, gyda chynnydd nodedig mewn cyllid ar gyfer amaethyddiaeth a sectorau cysylltiedig. Fodd bynnag, mae'n parhau i fod yn hanfodol bod y gyllideb derfynol yn darparu'r lefel o gymorth sydd ei hangen i sicrhau bod cymunedau gwledig yn ffynnu yn wyneb heriau economaidd ac amgylcheddol. Bydd CLA Cymru yn parhau ar flaen y gad yn y trafodaethau hyn, gan hyrwyddo buddiannau ei haelodau a'r economi wledig ehangach.
