Mae angen cymorth ar Ffermwyr Cymru i reoli heriau naturiol a buddsoddi mewn rheoli maetholion

Wrth ymateb i'r newyddion bod Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) wedi penodi tîm newydd i archwilio tua 800 o ffermydd yn 2024 i helpu i leihau effaith llygredd amaethyddol, mae CLA Cymru wedi galw am fwy o ddealltwriaeth o'r heriau a wynebir gan - a mwy o gefnogaeth i - ffermwyr Cymru.

Daw'r alwad wrth i'r Ymgynghoriad terfynol gael ei gynnal ar gyfer y Cynllun Ffermio Cynaliadwy (SFS), ac wrth i'r tywydd presennol wneud rheoli maetholion dros ben yn her wirioneddol i lawer o ffermydd yng Nghymru.

“Rhaid i arolygwyr ffermydd fod yn sensitif i'r heriau naturiol sy'n wynebu ffermwyr o weithio yn yr amgylchedd naturiol allanol, lle gall amodau tymhorol mewn tywydd, topograffi, tir bori a rheoli da byw chwarae rhan yn y gwaith o reoli maetholion dros ben,” meddai Fraser McAuley, Uwch Ymgynghorydd Polisi, CLA Cymru.

“Rhaid i ffermydd wisgo tir pori a phridd er mwyn i gnydau gynnal cynhyrchiant a chynnal iechyd da byw. Mae ffermwyr da eu hunain yn awyddus i gynnal ansawdd eu tir, lleihau rhedeg a llifogydd cyn lleied â phosibl. Fodd bynnag, gall amodau naturiol wneud hyn yn heriol iawn.”

“Yn yr un modd, rhaid i Lywodraeth Cymru a CNC fod yn ymwybodol mai canlyniad anfwriadol o reoleiddio gormodol ym maes amaethyddiaeth Cymru yn unig y gall agor silffoedd yr archfarchnadoedd ar gyfer cynnyrch fferm cost is o wledydd lle mae safonau yn is. Rydym yn galw ar Lywodraeth Cymru i wneud mwy i helpu ffermwyr i gynnwys a rheoli maetholion dros ben.”

Gwrthwynebodd CLA y Rheoliadau Llygredd Amaethyddiaeth (APR) a ddaeth i rym yng ngwanwyn 2021, ar y sail bod strategaeth gyffredinol yn ddiangen. Gellir sicrhau canlyniadau gwell drwy strategaeth fwy wedi'i thargedu ac oherwydd na ddylid peryglu cystadleurwydd amaethyddiaeth Cymru. Roedd y CLA yn rhan o Grŵp Tasg Rheoli Tir Cymru a oedd yn cynnig cyfres o fesurau amgen a gafodd eu gwrthod gan Lywodraeth Cymru.