Mae angen ffocws gwledig ar gynllun Net Sero Llywodraeth Cymru

“Mae cynllun Cymru Sero Net Llywodraeth Cymru yn codi cwestiynau ynghylch sut y gellir cyflawni gweledigaeth uchelgeisiol, meddai Nigel Hollett, Cyfarwyddwr CLA Cymru. Mae'r Cynllun, a lansiwyd gan y Gweinidog Newid Hinsawdd ddoe, yn amlinellu ystod gynhwysfawr o fentrau yn ddramatig i leihau allyriadau carbon Cymru, gan gynnwys addasu deiet a dod o hyd i fwyd yn lleol, a phrosiectau adeiladu tai cynaliadwy.

“Ni fydd Net Zero yn cael ei gyflawni heb harneisio gallu naturiol tir a mannau gwyrdd i amsugno carbon. Bydd cig a chynhyrchion llaeth yn dal i ffurfio rhan o ddeiet iach i lawer o bobl, felly mae'n rhaid i Lywodraeth Cymru sicrhau bod safonau lles, ansawdd a gofal amgylcheddol yn cael eu cynnal, a bod ffermydd Cymru yn cael eu diogelu rhag mewnforion rhatach, anghynaliadwy. Mae angen i ni ddysgu o brofiad yn ystod y cloi pandemig, bod busnesau lleol yn hanfodol wrth ddarparu nwyddau o safon, cynaliadwy, a gynhyrchwyd yn lleol. Mae angen i'r Llywodraeth wella labelu cynnyrch er mwyn ei gwneud hi'n hawdd i ddefnyddwyr ddewis nwyddau lleol o ansawdd ffres.”

“Mae Cymru angen cartrefi fforddiadwy a chynaliadwy ar frys. Fodd bynnag, nid yw 20,000 o dai newydd yn ddigonol i ddiwallu anghenion cymdeithas nawr - nac yn y dyfodol rhagweladwy.” Ychwanega Nigel, “Mae angen i'r weledigaeth roi cyfrif am y galw cynyddol ar eiddo gwledig ar gyfer pobl leol, ifanc, a gwneud cyfraniad at ddod o hyd i atebion i'r prinder llafur mewn cymunedau gwledig. Sut y bydd yr 20,000 o gartrefi newydd hyn yn cael eu dosbarthu ledled Cymru, a pha mor fforddiadwy y byddant — ac am ba mor hir — yn gwestiynau allweddol.

“Mae angen cael strategaeth i benderfynu ar ddosbarthiad y budd, yn anad dim, mae angen strategaeth gynllunio a datblygu arnom sy'n gwneud y defnydd gorau o'r stoc dai bresennol a phosibl, ac sy'n galluogi rhyddhau tir i'w ddatblygu, gan roi bargen deg i berchnogion tir. Ychydig iawn a ddywedir am godi'r rhwystrau i uwchraddio eiddo gwledig hŷn, lle mae llawer oddi ar y grid. Mae'r cynllun yn cyfeirio at anawsterau wrth ddatgarboneiddio cymunedau gwledig, ond ni wneir sôn am sut y dylid goresgyn hyn.

“Mae Cynllun Sero Net Llywodraeth Cymru yn cynnig gweledigaeth apelio ar gyfer y dyfodol, fodd bynnag, mae llawer o gwestiynau hanfodol yn parhau heb eu hateb. Mae'n parhau i fod yn heriol iawn mewn ardaloedd gwledig.”