Newid hinsoddol yn Llywodraeth Cymru

“Efallai y bydd creu'r adran Newid Hinsawdd newydd o dan y cyn Weinidog Cymunedau Lleol, Julie James, yn cynrychioli newid hinsoddol yn agwedd a strwythur y llywodraeth, gan effeithio ar gymaint o'n meysydd polisi allweddol,” meddai Nigel Hollett. “Rydym yn rhannu ymrwymiad hirdymor Llywodraeth Cymru i'r flaenoriaeth o fynd i'r afael â newid yn yr hinsawdd sy'n fwy perthnasol nag erioed ym mlwyddyn Cynhadledd Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig (COP26). Ond mae'r portffolio ymddangosiadol bron yn hollgynhwysfawr yn cynnwys meysydd llywodraeth hanfodol i ni: amgylchedd a goruchwyliaeth Cyfoeth Naturiol Cymru, tir dynodedig, cynllunio, ynni — ac ynni adnewyddadwy, cysylltedd digidol, trafnidiaeth a mynediad i gefn gwlad.” Ychwanega Nigel, “Rydym yn gobeithio ac yn disgwyl cryn orgyffwrdd neu drawsffrwythloni rhwng adrannau'r Llywodraeth - yn enwedig yr Economi a Materion Gwledig er mwyn sicrhau bod pob agwedd ar gynaliadwyedd yn chwarae rhan wrth gyflawni polisi. Fe wnaethon ni ymgysylltu â Ms James cyn etholiad y Senedd ar faterion fel cynllunio, tai a chysylltedd, ond yn Llywodraeth newydd Cymru bydd yr adran hon yn hollol allweddol i ni.”

Mae CLA Cymru wedi ysgrifennu at Brif Weinidog Cymru a thri Gweinidog allweddol yn ei Gabinet yn dilyn ffurfio Llywodraeth newydd Cymru ym mis Mai. “Rydyn ni wedi gofyn i gwrdd â nhw i ailgychwyn ein gweithgaredd ymgysylltu gwleidyddol,” meddai Nigel. “Ar frig ein hagenda yw'r economi wledig a'i rhan yn yr hyn rydyn ni'n gobeithio fydd yr adferiad ar ôl y pandemig — a hefyd cynnydd ar y cynllun newydd i gefnogi amaethyddiaeth Cymru. Mae'r flaenoriaeth olaf hon yn cynnwys sut mae'r rheoliadau llygredd amaethyddol newydd yn ffitio mewn sector ffermio cynaliadwy, cystadleuol. Mae'r rheolau wedi cael eu pasio gan y Senedd, ond maent yn parhau i fod yn ddadleuol ac mae'n dal i weld sut y caiff eu heffaith ei reoli yn y cynllun cymorth ffermydd newydd.”

“Mae rhestr y Gweinidog Adran Materion Gwledig o gyfrifoldebau yn fyrrach na'i ragflaenydd, ond nid yw'r weinidogaeth hon yn llai pwysig i ni. Mae rhywfaint o fudd yn y parhad ym mhenodiad Lesley Griffiths i arwain yr adran hon. Gellir dadlau, mae Ms Griffiths yn gallu canolbwyntio'n unigryw ar y gwaith o lunio cynllun newydd Cymru i gefnogi amaethyddiaeth. Bydd y cyfnod trosglwyddo 5 mlynedd nesaf yn hollbwysig ac mae angen i'w hadran sicrhau llwyddiant heb dynnu sylw ac efallai y bydd y sector yn croesawu'r radd hon o ffocws.”

“Mae cyfrifoldebau gweinidogol Lesley Griffith hefyd yn cynnwys Gogledd Cymru. Erbyn diwedd mis Mai, eisoes roedd Ms Griffiths wedi cynnwys gwaith i'w wneud i gefnogi sector twristiaeth Gogledd Cymru yn ei datganiadau am ei dull a'i blaenoriaethau.” Mae Nigel yn parhau, “Byddwn yn parhau i dynnu sylw'r Gweinidog hwn at y cysylltiad annatod rhwng twristiaeth wledig ac amaethyddiaeth - ac angen am strwythurau a mentrau tymor hir cefnogol. Ar ffin Gogledd Cymru mae cymaint o'r anghysondebau wedi eu taflu i fyny yn y system gynllunio a hefyd canllawiau Covid 19 sy'n effeithio ar y sector lletygarwch.”

“Cyfle i'w groesawu yw penodiad newydd (y Gweinidog Iechyd blaenorol) Vaughan Gething i Adran yr Economi. Ei flaenoriaeth yw adferiad ac rydym wedi galw arno i weithio gyda'i gydweithwyr yn y Cabinet i arwain tasglu economi wledig gan fanteisio ar y pwerdy y mae'r economi wledig yn ei gynnig.”