Cynhadledd Ryngwladol Iechyd Planhigion gyntaf y byd ar fioddiogelwch yn cyfarfod yn Llundain yr wythnos hon

Yr wythnos hon, bydd cynrychiolwyr o dros 74 o wledydd yn trafod strategaethau a chamau gweithredu byd-eang i ddiogelu bywyd planhigion, yr amgylchedd naturiol a'r economi fyd-eang. Mae Cynhadledd Iechyd Planhigion Rhyngwladol gyntaf erioed y byd (IPHC), a drefnwyd ar y cyd gan Sefydliad Bwyd ac Amaethyddiaeth (FAO) y Cenhedloedd Unedig, Ysgrifenyddiaeth y Confensiwn Diogelu Planhigion Rhyngwladol (IPPC) a Defra yn cyfarfod yn Llundain.

Y nod yw mynd i'r afael â heriau iechyd planhigion presennol ac yn y dyfodol, gan gynnwys effeithiau newid yn yr hinsawdd, diogelwch bwyd, diogelu'r amgylchedd, hwyluso masnach ddiogel, a llwybrau plâu a chlefydau newydd, fel e-fasnach. Cynhelir ar 21-23 Medi, bydd cynrychiolwyr yn rhannu gwybodaeth ac yn trafod materion gwyddonol, technegol a rheoleiddio byd-eang, ochr yn ochr â chamau gweithredu i fynd i'r afael â'r bygythiadau difodolaethol hyn i'n cymdeithas, ein heconomi a'n hamgylchedd.

Mae'r Cenhedloedd Unedig yn amcangyfrif bod hyd at 40 y cant o gynhyrchu cnydau byd-eang bob blwyddyn yn cael ei golli i glefydau planhigion, gan gostio dros USD 220 biliwn i'r fasnach amaethyddol, tra bod pryfed ymledol yn achosi colledion o leiaf USD 70 biliwn. Mae angen mynd i'r afael ar frys â'r risgiau i ddiogelwch bwyd, masnach ryngwladol, bioamrywiaeth a'r amgylchedd naturiol o ganlyniad i achosion presennol ac yn y dyfodol ar gyfer ffermwyr yn y DU a ledled y byd.

Bydd cryfhau safonau byd-eang o fioddiogelwch, cymhwyso safonau iechyd planhigion rhyngwladol, yn ogystal â meithrin mwy o gydweithio rhyngwladol a chodi ymwybyddiaeth y cyhoedd ac ymgysylltu â'r heriau hyn yn hollbwysig i ddiogelu'r economi a'r amgylchedd byd-eang ar gyfer cenedlaethau i ddod.

Wrth sôn am y gynhadledd gyntaf sy'n cael ei chynnal yr wythnos hon, dywedodd Llywydd CLA, Mark Tufnell: “Mae'n galonogol gweld bod y gymuned ryngwladol yn cymryd camau ar liniaru difrod i gnydau ar adeg pan mae diogelwch bwyd byd-eang a domestig ar adeg o argyfwng. Mae diogelu iechyd planhigion yn hanfodol wrth wynebu heriau presennol a'r dyfodol. Mae planhigion a chnydau iach yn cyfrannu at sicrhau mwy o ddiogelwch bwyd ac yn meithrin defnydd a chynhyrchu bwyd cyfrifol.

Daeth Mark i ben drwy nodi: “Mae diogelu planhigion yn helpu i ddiogelu bioamrywiaeth a'r amgylchedd rhag effaith plâu, newid yn yr hinsawdd, yn hwyluso masnach ddiogel, ac yn cryfhau'r economi wledig drwy ddarparu swyddi a hybu twf yng nghefn gwlad”

Nodau'r Gynhadledd Ryngwladol Iechyd Planhigion yw'r canlynol. Bydd gan y CLA ddiddordeb mawr mewn dysgu canlyniadau'r gynhadledd a beth allai polisïau posibl yn y dyfodol o ganlyniad ei olygu i'n haelodau:

1. Cynyddu ymwybyddiaeth ymhlith y cyhoedd a llunwyr polisi o bwysigrwydd cadw planhigion yn iach er mwyn cyflawni Agenda 2030 y Cenhedloedd Unedig, ac yn enwedig SDG 2 (Dim Newyn). 
2. Codi ymwybyddiaeth y cyhoedd o sut i leihau'r risg o ledaenu plâu planhigion drwy fasnach a theithio drwy sbarduno cydymffurfiaeth â safonau iechyd planhigion rhyngwladol.
3. Hyrwyddo pwysigrwydd systemau monitro a rhybuddio cynnar er mwyn diogelu planhigion ac iechyd planhigion.
4. Codi ymwybyddiaeth fyd-eang o sut y gall diogelu iechyd planhigion helpu i roi terfyn ar newyn, lleihau tlodi, diogelu'r amgylchedd a rhoi hwb i ddatblygiad economaidd.
5. Codi ymwybyddiaeth fyd-eang o bwysigrwydd cadw planhigion yn iach tra'n diogelu'r amgylchedd drwy reoli plâu a phlaladdwyr yn gynaliadwy.
6. Tynnu sylw at yr angen am fuddsoddiad mewn arloesiadau iechyd planhigion, ymchwil, datblygu capasiti ac allgymorth.

Darllenwch fwy am y Gynhadledd Iechyd Planhigion Rhyngwladol yma.