Helpu eich busnes ffermio

Ar gyfer aelodau sy'n ffermio yn Lloegr, dechreuodd toriadau i'r Cynllun Taliad Sylfaenol (BPS) yn 2021. Er bod y toriadau yn y flwyddyn gyntaf yn gymharol fach i'r rhan fwyaf, byddant yn cynyddu bob blwyddyn, gyda lleiafswm toriad o 50% mewn taliadau erbyn 2024. Bydd taliadau BPS yn dod i ben yn llwyr ar ôl 2027. Mae angen i fusnesau ffermio ddechrau gwneud cynlluniau nawr ar gyfer sut maen nhw'n mynd i reoli'r newid hwn. Mae deall perfformiad busnes cyfredol a beth fydd effaith toriadau BPS yn ei chael yn fan cychwyn da.

Ym mis Hydref, lansiodd Defra drydedd rownd olaf Cronfa Cadernid Ffermio yn y Dyfodol - cynllun cyngor a ariennir gan y llywodraeth i helpu busnesau ffermio sy'n derbyn cynllun BPS yn ystod camau cynnar y cyfnod pontio amaethyddol. Bydd y cynllun gwerth £32m yn rhedeg tan fis Mawrth 2025 a bydd yn darparu cymorth a chyngor busnes am ddim i 32,000 o fusnesau fferm sy'n derbyn BPS.

Bydd y cyngor a'r cymorth yn cael eu darparu gan 17 o sefydliadau arbenigol, pob un â'u harbenigedd eu hunain a'u cynnig o gymorth. Mae busnesau fferm yn rhydd i ddewis y sefydliad mwyaf addas ar gyfer eu hanghenion. Mae rhai darparwyr yn cefnogi rhanbarthau a sectorau penodol, tra bod eraill wedi cynllunio cynnig mwy cyffredinol. Mae pob un o'r darparwyr wedi ymrwymo i gefnogi swm penodol o fewnbwn cynghori ar sail y cyntaf i'r felin. Felly dylai'r rhai sydd â diddordeb gysylltu â'u darparwr dewisol cyn gynted â phosibl.

Nod cyffredinol y gronfa gymorth yw helpu derbynwyr BPS i feithrin dealltwriaeth o'r effaith y bydd llai o daliadau uniongyrchol yn ei chael ar eu busnesau. Mae'r darparwyr yn cynnig ystod eang o wasanaethau, gan gynnwys dadansoddiad busnes fferm pwrpasol gydag argymhellion ar gyfer gwelliannau ac ymweliadau dilynol, trafodaethau grŵp, gweithdai sgiliau ac archwiliadau carbon ac amgylcheddol. Dim ond gan un darparwr y gellir cael cymorth uniongyrchol, un-i-un, er y gall ymgeiswyr fynychu cyfarfodydd rhagarweiniol a gweminarau i'w helpu i ddewis darparwr. Mae ffermydd trawsffiniol yng Nghymru a'r Alban yn gymwys i gymryd rhan yn y cam hwn cyn belled â bod ganddynt rywfaint o dir yn Lloegr. Mae'r rhai a gafodd gymorth o dan rownd flaenorol o'r cynllun yn parhau i fod yn gymwys ac maent yn rhydd i newid darparwr os dymunant.

Bydd y gwasanaethau cynghori am ddim a ddarperir gan Gronfa Cadernid Ffermio yn y Dyfodol yn helpu ffermwyr a thirfeddianwyr i lywio camau cynnar y cyfnod pontio amaethyddol a nodi camau allweddol i adeiladu busnes gwydn.

Mae'r CLA yn argymell yn gryf bod aelodau yn cymryd y cynnig am gymorth o dan y cynllun hwn. Mae'r cyngor yn rhad ac am ddim ac oddi wrth weithwyr proffesiynol sefydledig a fydd yn helpu aelodau i baratoi ar gyfer y newidiadau sydd o'n blaenau ac yn tynnu sylw at ffyrdd o addasu. Rydym yn argymell bod aelodau yn dechrau drwy adolygu'r rhestr o ddarparwyr a'r gwasanaethau y maent yn eu cynnig yn eu cynnig cyn penderfynu pa gynnig sy'n edrych i fod y ffit orau i'w busnes. Dylai'r Aelodau ystyried siarad â'r darparwyr yn uniongyrchol i gael gwybod mwy am eu cynnig a dylent weithredu'n brydlon neu fentro cael eu hwynebu â rhestr fwy cyfyngedig o ddarparwyr.