Mae OBR yn bwrw amheuaeth ar faint a gaiff ei godi o daro ffermwyr â biliau treth etifeddiaeth

Mae'r Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol (OBR) wedi bwrw amheuaeth ar faint o refeniw fydd yn cael ei godi o daro ffermwyr â biliau treth etifeddiaeth, yn yr ergyd ddiweddaraf i bolisi'r Llywodraeth.

Mae'r OBR, sy'n darparu dadansoddiad annibynnol ac awdurdodol o gyllid cyhoeddus y DU, bellach wedi neilltu'r cynllun i gapio rhyddhad treth etifeddiaeth hanfodol gyda sgôr ansicrwydd 'uchel'.

Mae'r CLA bellach yn galw am i'r Llywodraeth gynnal ymgynghoriad ar y mesur, gan ddadlau y bydd yn taro buddsoddiad a thwf, gan niweidio'r economi ehangach.

Mae'n dod wrth i nifer o'r archfarchnadoedd mwyaf yn y DU ddod allan i gefnogi ffermwyr, gyda chwaraewyr gan gynnwys Tesco, Aldi, Lidl ac Asda yn mynd yn gyhoeddus gyda'u pryderon.

Dywedodd yr Arlywydd Victoria Vyvyan:

“Mae'n amlwg nad yw'r Trysorlys na'r OBR wedi ystyried yn llawn effaith ar economi'r diwygiadau treth hyn.

“Mae gweinidogion wedi dweud dro ar ôl tro bod yr OBR wedi ardystio eu honiadau, ond y gwir yw bod yr OBR eu hunain yn dweud bod graddau uchel o ansicrwydd ynghylch faint o arian fydd yn cael ei godi, os o gwbl.

“Ond rydym yn gwybod bod ffermwyr a pherchnogion busnesau bach yn tynnu buddsoddiad, yn canslo archebion peiriannau ac yn ystyried a yw eu busnesau'n hyfyw ar gyfer y tymor hir.

“Mae hyn yn golygu llai o swyddi, llai o ddiogelwch bwyd, llai o dwf a llai o arian yn mynd i'r Trysorlys i dalu am wasanaethau cyhoeddus. Rhaid i'r Llywodraeth roi'r diwygiadau hyn allan i ymgynghoriad ystyrlon, fel bod y Trysorlys yn gallu deall yn wirioneddol y difrod y maent yn ei wneud.”

Ynghylch cefnogaeth archfarchnadoedd, gyda phwy mae'r CLA wedi bod yn gweithio, ychwanegodd Victoria:

“Nid y diwydiant ffermio yn unig sy'n teimlo'n ddig ac yn siomi gan benderfyniad y llywodraeth i gapio rhyddhad treth etifeddiaeth, ac mae wedi bod yn galonogol cael cefnogaeth mor eang gan y cyhoedd, sectorau eraill, a busnesau.

“Mae croeso i gefnogaeth yr archfarchnadoedd.”

Mae'r adroddiad OBR newydd hefyd yn nodi: “Mae unigolion yn tueddu i strwythuro eu materion gyda golwg ar gynllunio etifeddiaeth yn eu 50au a'u 60au, a fydd yn effeithio'n bennaf ar y costio dros y tymor hwy.

“Yn y tymor canolig, mae'n debygol o fod yn fwy anodd i rai unigolion hŷn ailstrwythuro eu materion yn gyflym mewn ymateb i'r mesur.”

Ei 'amcangyfrif canol' yw y bydd y polisi yn codi £500m erbyn 2029/30.

Mae'r CLA wedi dadlau dro ar ôl tro, yn ogystal â'r effaith ariannol ar ffermydd a busnesau, bod y polisi hefyd yn achosi gofid emosiynol a tholl feddyliol ar y rhai sy'n gweithio yn yr hyn a all fod yn ddiwydiant straen ac ynysig.

Byddwn yn parhau i lobio'r Trysorlys i gynnal ymgynghoriad llawn.