Eglurder ynghylch polisi amaethyddiaeth Cymru yn y dyfodol

Yr wythnos diwethaf, gwnaeth Llywodraeth Cymru sawl cyhoeddiad pwysig ar ddyfodol ffermio yng Nghymru, sydd wedi rhoi rhywfaint o eglurder mawr ei angen.

Cyhoeddodd llywodraeth Cymru ei bod yn ymrwymo £66m i ganiatáu ymestyn contractau Glastir Uwch, Tir Comin ac Organig tan fis Rhagfyr 2023. Bydd £7m arall hefyd yn ymestyn gwasanaeth cyngor Cyswllt Ffermio hyd at fis Mawrth 2023. Mae'r ymrwymiad hwn wedi bod yn ofyn allweddol gan CLA Cymru am y flwyddyn ddiwethaf gan fod Glastir yn ffrwd incwm allweddol i lawer o'n haelodau ac os nad oedd yn cael ei ymestyn, roedd perygl y byddai'r canlyniadau amgylcheddol sylweddol a wnaed ers iddo ddechrau yn 2012 wedi cael eu colli.

Ochr yn ochr â'r cyhoeddiadau ar Glastir a Chyswllt Ffermio, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru ei hymateb a ddisgwylir yn eiddgar i bapur gwyn y Bil Amaethyddiaeth (Cymru) yr ymatebodd inni iddo yn gynharach eleni. Ailadroddodd y bydd y bil yn cael ei osod gerbron y Senedd yng Ngwanwyn 2022 a bydd yn cynnwys y darpariaethau canlynol:

Rheoli Tir Cynaliadwy (SLM) a chymorth yn y dyfodol (gan gynnwys pontio)

Bydd SLM yn cael ei sefydlu fel yr egwyddor gyffredinol ar gyfer polisi amaethyddol yn y dyfodol, gan gynnwys cymorth yn y dyfodol. Bydd y Bil Amaethyddiaeth hefyd yn darparu'r pwerau i sefydlu, gweinyddu a chau cynlluniau, sy'n galluogi ac yn cefnogi'r gwaith o ddarparu SLM. Bydd hyn yn cynnwys y Cynllun Ffermio Cynaliadwy (SFS) arfaethedig. Bydd hefyd yn darparu'r fframwaith i gefnogi'r newid o'r Cynllun Taliad Sylfaenol (a chynlluniau datblygu gwledig eraill) i gynlluniau yn y dyfodol.

Pwerau machlud haul

Mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu deddfu drwy'r Bil Amaethyddiaeth ar y darpariaethau hynny a gymerwyd ar gyfer gweinidogion Cymru drwy Ddeddf Amaethyddiaeth 2020 (Lloegr) a byddant yn dod i ben ar 31 Rhagfyr 2024.

Tenantiaethau

Mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu cymryd pwerau rheoleiddio drwy'r Bil Amaethyddiaeth er mwyn galluogi tenantiaid tenantiaethau Deddf Daliadau Amaethyddol 1986 i gyfeirio at geisiadau datrys anghydfod am ganiatâd landlord i weithgareddau sydd wedi'u cyfyngu o dan delerau eu cytundeb tenantiaeth neu geisiadau am amrywio telerau, lle mae'r cais hwnnw'n ymwneud â'r tenant yn cael mynediad i gynlluniau cymorth ariannol Llywodraeth Cymru.

Coedwigaeth

Bydd Llywodraeth Cymru yn cynnwys pwerau o fewn y Bil Amaethyddiaeth i sicrhau bod gweinidogion Cymru yn cadw'r pŵer i adolygu a diwygio trothwyon Asesu Effaith Amgylcheddol. Byddant yn cynnwys darpariaethau yn y bil sy'n diwygio Deddf Coedwigaeth 1967 i ganiatáu i weinidogion Cymru ychwanegu amodau at drwyddedau cwympo a chaniatáu i drwyddedau cwympo gael eu diwygio, eu hatal neu eu dirymu ar ôl i drwyddedau gael eu caniatáu.

Maglau

Bydd Llywodraeth Cymru yn cyflwyno deddfwriaeth i ddiwygio Deddf Bywyd Gwyllt a Chefn Gwlad 1981 i wahardd defnyddio maglau a thrapiau glud.

Safonau Gofynnol Cenedlaethol a Sancsiynau Sifil

Mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu lleihau'r baich rheoleiddio ar ffermwyr. Mae am ei gwneud hi'n haws i ffermwyr ddeall beth mae'n rhaid iddynt ei wneud i gydymffurfio â'r gyfraith drwy gyflwyno Safonau Gofynnol Cenedlaethol. Maent am sicrhau bod gorfodaeth yn gymesur â difrifoldeb y drosedd ac osgoi troseddoli ffermwyr am droseddau llai difrifol.

Roedd y cyhoeddiadau hefyd yn cynnwys amserlen ar gyfer trosglwyddo i'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy newydd cyn cael ei gyflwyno'n llawn ym mis Ionawr 2025.

Ewch i wefan CLA Cymru yma am fanylion llawn ac arweiniad neu cysylltwch â fraser.mcauley@cla.org.uk.

Gellir gweld ymateb Llywodraeth Cymru i'r papur gwyn yma.