Pryderon ynghylch cytundeb masnach newydd
Ffermwyr y DU mewn perygl o gael eu tandorri yn y tymor hir mewn cytundeb masnach newydd, meddai grŵp gwledig blaenllaw
Mae'r DU wedi cytuno ar gytundeb masnach rydd â Seland Newydd sydd wedi ysgogi ansicrwydd ar draws y sector gwledig.
Tarwyd y fargen rhwng y Prif Weinidog Boris Johnson a Phrif Weinidog Seland Newydd Jacinda Ardern - yn dilyn 16 mis o sgyrsiau gan drafodwyr yr Adran Masnach Ryngwladol.
Roedd masnach y DU a Seland Newydd werth £2.3 biliwn y llynedd ac mae disgwyl i dyfu o dan y fargen.
Y gobaith yw y bydd y fargen yn dileu rhwystrau i fasnach a'i gwneud hi'n haws i fusnesau llai dorri i farchnad Seland Newydd.
Mae'r Llywodraeth yn gadael y diwydiant yn y tywyllwch ynghylch yr hyn y mae'r fargen hon yn ei olygu mewn gwirionedd i amaethyddiaeth, gan osod cynsail pryderus ar gyfer Cytundebau Masnach Rydd eraill y gallwn eu taro gydag allforwyr bwyd mawr eraill
Dywedodd Mark Tufnell, Dirprwy Lywydd Cymdeithas Tir a Busnes y Wlad (CLA) sy'n cynrychioli 28,000 o ffermwyr, rheolwyr tir a busnesau gwledig ledled Cymru a Lloegr:
“Yn reddfol, rydym yn cefnogi masnach rydd ond yn ôl diffiniad mae'n rhaid bod rhywbeth ynddi ar gyfer y ddwy ochr. Rydym yn gweld y cyfle i ffermwyr Seland Newydd yn y fargen hon, ond nid ydym mor sicr beth yw'r cyfle i'r rhai ohonom yn y DU.
“Dros amser, bydd Seland Newydd yn gallu gwerthu symiau mwy fyth o gig a chynnyrch llaeth i'r DU, a gynhyrchir yn aml yn llawer rhatach nag y gallwn ei wneud ein hunain. Mae hyn yn peryglu tandorri ffermwyr y DU a rhoi marc cwestiwn dros hyfywedd eu busnesau.
“Mae'r Llywodraeth yn gadael y diwydiant yn y tywyllwch ynglŷn â'r hyn y mae'r fargen hon yn ei olygu mewn gwirionedd i amaethyddiaeth, gan osod cynsail pryderus ar gyfer Cytundebau Masnach Rydd eraill y gallwn eu taro gydag allforwyr bwyd mawr eraill - mae gan lawer ohonynt safonau lles anifeiliaid ac amgylcheddol llawer is nag y gwnawn ni. Addawodd y Llywodraeth y byddai gwiriadau a balansau addas yn cael eu rhoi ar waith i sicrhau na fyddem yn cael ein tandorri fel hyn. Hyd yn hyn maent wedi methu â gwireddu.
“Erbyn hyn mae angen sgwrs ddifrifol gyda'r llywodraeth, yn enwedig ynglŷn â ffurfio'r Comisiwn Masnach ac Amaethyddiaeth ac ymateb i adroddiad ei ragflaenydd. Os yw gweinidogion yn disgwyl i ni gystadlu ar y llwyfan byd-eang, mae angen iddynt ein helpu i wneud hynny ac mae angen rhagor o gefnogaeth arnom gan envoiaid masnach ochr yn ochr â labelu gwell.”
Darllenwch fwy yma