Dim ond 3% o ffermwyr sy'n ymddiried yn llywodraeth Cymru, yn ôl yr arolwg
Rhaid i Brif Weinidog newydd 'daro'r botwm ailosod' i wella'r cysylltiadau â'r Gymru wledig, meddai CLA
Mae arolwg a gomisiynwyd gan Gymdeithas Tir a Busnes Gwlad yng Nghymru (CLA Cymru) wedi canfod mai dim ond 3% o ffermwyr sy'n ymddiried yn llywodraeth Cymru.
Daw'r arolwg barn yng nghanol tensiynau cynyddol rhwng y Senedd a chymunedau gwledig wrth i Gaerdydd ddatblygu cynlluniau ariannu newydd ar ôl Brexit ar gyfer amaethyddiaeth.
Bellach gyda'r pŵer i benderfynu ar ei pholisi amaethyddiaeth ei hun, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn datblygu cynlluniau ariannu a fydd yn disodli'r model cymhorthdal blaenorol gyda mecanweithiau i dalu ffermwyr am gyflawni gwelliannau amgylcheddol.
Er bod cynlluniau tebyg eisoes wedi cael eu cyflwyno yn Lloegr, gan sicrhau cefnogaeth ffermwyr yno yn araf, dim ond ar gam ymgynghori ffurfiol y mae Cynllun Ffermio Cynaliadwy Llywodraeth Cymru (SFS).
Canfu'r un arolwg hefyd fod 87% o ffermwyr yn credu na fyddai SFS ddim yn cefnogi eu busnes nac yn sicrhau canlyniadau amgylcheddol cadarnhaol. Dim ond 6% a ddywedodd y byddent yn dewis y cynlluniau yn eu ffurf bresennol, y mae llawer o'r farn eu bod yn rhagnodol ac yn gymhleth yn ddiangen.
Dywedodd Cyfarwyddwr CLA Cymru, Victoria Bond:
“Mae hon yn dystiolaeth ddamniol, ond dim ond yr hyn rydyn ni'n ei wybod eisoes mae'n profi - mae cymunedau gwledig yn teimlo eu bod yn cael eu hanwybyddu a'u siomi gan Lywodraeth Cymru.
“Rhaid i'r Prif Weinidog nesaf lywodraethu dros Gymru gyfan - nid y rhannau trefol a diwydiannol yn unig. Mae Cymru wledig gymaint yn rhan o'n diwylliant cenedlaethol â'n dinasoedd, ein gweithfeydd dur a'n hen gymunedau glofaol.
“Fel ffermwyr, rydym yn gweithio'n ddiflino i gynhyrchu bwyd o ansawdd uchel, ac rydym ar y rheng flaen yn y frwydr yn erbyn newid hinsawdd a dirywiad natur. Mae'n gwbl resymol disgwyl i'r llywodraeth weithio gyda ni yn adeiladol er budd cenedlaethol.”
Mae Victoria yn pwyntio at gynlluniau yn Lloegr, sydd wedi cael eu gwella drwy gydweithio cyson rhwng Defra a sefydliadau gwledig.
Ychwanegodd: “Gyda Phrif Weinidog newydd mae gennym gyfle i daro'r botwm ailosod. Rydym yn gwybod y gall cynlluniau i gefnogi arferion rheoli tir sy'n gyfeillgar i'r amgylchedd weithio pan gaiff eu datblygu mewn ysbryd o barch i'r ddwy ochr.”